W kierunku miejskiej rezyliencji

Pojęcie miejskiej rezyliencji (odporności) zakorzenione jest w przekonaniu, że społeczne i ekologiczne systemy są ze sobą silnie powiązane stanowiąc jeden złożony system adaptacyjny.

W tym roku, w konkursie Eco-Miasto nagrodzone zostaną między innymi takie rozwiązania, w których ludzie i przyroda współdziałają w obliczu zmian i adaptują się do zewnętrznych wyzwań.

Kategorie konkursowe edycji 2024:

Efektywność energetyczna

W kategorii konkursowej „efektywność energetyczna” oceniane będzie podejście miast do wdrażania strategii, technologii i praktyk mających na celu zmniejszenie zużycia energii i poprawę jej wydajności, co w efekcie prowadzi do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, ograniczenia zależności od paliw kopalnych oraz poprawy jakości powietrza. Dążąc do poprawy efektywności energetycznej miasta powinny dokonywać zmian polegających na:

  1. Redukcji zużycia energii poprzez zastosowanie bardziej efektywnych technologii i urządzeń.
  2. Wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii, takich jak energia słoneczna, energia wiatru, energia geotermalna i energia wodna, co przyczyni się do redukcji emisji gazów cieplarnianych i ograniczenia zależności od paliw kopalnych.
  3. Efektywnym zarządzaniu energią poprzez monitorowanie, kontrolę i optymalizację zużycia energii.
  4. Edukacji i podnoszeniu świadomości społecznej w zakresie efektywności energetycznej oraz korzyści wynikających z oszczędzania energii.

Zrównoważona mobilność

W kategorii konkursowej „zrównoważona mobilność” oceniane będzie podejście miast do transportu i przemieszczania się w sposób, który pozwoli zminimalizować negatywne skutki dla środowiska, społeczeństwa i gospodarki, jednocześnie zapewniając wygodne i efektywne metody podróżowania w mieście. Głównym celem zrównoważonej mobilności jest bowiem zredukowanie negatywnego wpływu transportu na zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie powietrza, zużycie energii i zatłoczenie miejskie. Ocenie poddawane będą działania miast podejmowane w poszczególnych kategoriach i zakresach:

  1. Transport publiczny: promowanie i inwestowanie w sieć publicznego transportu, taką jak tramwaje, autobusy, metro, pociągi.
  2. Transport pieszy i rowerowy: tworzenie bezpiecznych i przyjaznych środowisk dla pieszych i rowerzystów poprzez budowę chodników, ścieżek rowerowych, pasów dla rowerów. Zachęcanie do korzystania z tych środków transportu poprzez promowanie aktywności fizycznej i zapewnianie odpowiednich udogodnień, takich jak stojaki rowerowe.
  3. Elektromobilność: przesiadka na pojazdy elektryczne, takie jak samochody elektryczne, rowery elektryczne, skutery elektryczne itp., które nie emitują spalin.
  4. Carpooling i carsharing: promowanie współdzielenia samochodów poprzez organizację carpoolingu, czyli wspólnych podróży oraz carsharingu, czyli wynajmu samochodów na krótki okres.
  5. Planowanie przestrzenne: tworzenie zrównoważonych planów przestrzennych, które integrują różne środki transportu, takie jak mieszkania, miejsca pracy, sklepy i usługi w bliskiej odległości od siebie.
  6. Technologie transportowe: wykorzystywanie nowoczesnych technologii, takich jak inteligentne systemy zarządzania ruchem, aplikacje mobilne, inteligentne parkingi, które pomagają zwiększyć efektywność systemów transportowych.

Gospodarka wodna

Kategoria konkursowa „gospodarka wodna” w ramach konkursu Eco-Miasto skupia się na przedstawianiu projektów, innowacji oraz rozwiązań mających na celu ochronę miejskich zasobów wodnych, poprawę ich jakości oraz redukcję zużycia. Projekty zgłaszane przez miasta w tej kategorii powinny koncentrować się na minimalizacji strat i marnotrawstwa wody poprzez wykorzystanie nowoczesnych technologii, implementację systemów monitorowania zużycia wody oraz promocję świadomego korzystania z zasobów wodnych wśród społeczności lokalnej. Dodatkowo, prezentowane w konkursie projekty mogą skupiać się na redukcji zanieczyszczeń wód, wprowadzeniu innowacyjnych metod oczyszczania wody, monitorowaniu jej jakości oraz poprawie stanu ekologicznego rzek, jezior i zbiorników wodnych. Istotnym aspektem jest także eksploracja innowacyjnych rozwiązań dotyczących przetwarzania osadów ściekowych, w tym technologii pozyskiwania z nich biogazu, który stanowi istotne źródło odnawialnej energii. Wszystkie projekty w kategorii „Gospodarka wodna” w konkursie Eco-Miasto podlegają ocenie pod względem innowacyjności, efektywności, podejścia zrównoważonego oraz potencjalnego wpływu na poprawę stanu gospodarki wodnej, ale także kanalizacyjnej w kontekście miejskim.

Gospodarka obiegu zamkniętego

W kategorii konkursowej „gospodarka obiegu zamkniętego” oceniane będzie podejście miast do wdrażania modelu gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ), czyli takiego modelu, który ma na celu efektywne wykorzystanie zasobów poprzez minimalizację odpadów, długoterminowe zachowanie wartości produktów i materiałów, redukcję zużycia zasobów pierwotnych, tworzenie zamkniętych pętli produkcji produktów przy jednoczesnym zachowaniu ochrony środowiska i generowaniu korzyści społeczno-ekonomicznych. Innymi słowy ocenie poddane zostanie przejście miast z modelu gospodarki liniowej (pozyskanie surowca - produkcja - użytkowanie - utylizacja odpadu) na model cyrkulacyjny (produkcja - użytkowanie – wykorzystanie odpadu jako surowca w kolejnym cyklu produkcyjnym). GOZ stanowi niejako holistyczną strategię, która ma za zadanie rozwiązać zarówno problem niszczących środowisko odpadów, jak i marnowania cennych surowców. Jest wyrazem świadomej troski o klimat i dalsze losy naszej planety, a także zdrowie mieszkańców miast.

Zielono-błękitna infrastruktura

W kategorii konkursowej „zielono-błękitna infrastruktura” oceniane będzie podejście miast do planowania, projektowania i zarządzania infrastrukturą miejską i krajobrazową w sposób, który integruje elementy przyrodnicze, ekologiczne i wodne. Jest to idea, która zakłada tworzenie i odtwarzanie ekosystemów miejskich, w celu poprawy jakości życia ludzi, zrównoważonego rozwoju oraz ochrony i odtwarzania środowiska naturalnego. Zielona infrastruktura odnosi się przede wszystkim do systemu zielonych przestrzeni, takich jak parki, ogrody, lasy, tereny zielone, które pełnią funkcje ekologiczne i społeczne w mieście. Ma na celu poprawę jakości powietrza, ochronę bioróżnorodności, regulację klimatu, redukcję zanieczyszczeń oraz zapewnienie miejsc rekreacji i wypoczynku dla mieszkańców. Błękitna infrastruktura natomiast odnosi się do systemu wodnego, takiego jak rzeki, strumienie, jeziora, mokradła, stawy. Ma na celu zarządzanie wodą deszczową, poprawę jakości wód, ochronę przed powodzią, stworzenie siedlisk dla organizmów wodnych oraz dostarczanie atrakcyjnych przestrzeni dla mieszkańców.

 

Z ogromną przyjemnością prezentujemy  Państwu jury naszego konkursu, składające się z ekspertów z różnych dziedzin, gotowych do oceny innowacyjnych pomysłów na zrównoważony rozwój miast. Dzięki ich wiedzy i doświadczeniu będziemy mogli wyłonić najlepsze projekty, które przyczynią się do ochrony środowiska, wzmocnienia miejskiej rezyliencji i poprawy jakości życia mieszkańców miast. Zapraszamy do zapoznania się ze składem jury w poszczególnych kategoriach konkursu Eco-Miasto 2024.

Jury konkursu

Gospodarka wodna

  • Małgorzata Bogucka-Szymalska, Zastępca dyrektora Departamentu Gospodarki Wodnej, Ministerstwo Infrastruktury
  • Wojciech Nasiłowski, Główny Specjalista w wydziale programów wodnych, Departament Zarządzania Środowiskiem Wodnym, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie
  • Katarzyna Paprocka, Doradca, Departament Ochrony Wód, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Efektywność energetyczna

  • Barbara Wąsowska, Naczelnik Wydziału Efektywności Energetycznej Budynków, Departament Gospodarki Niskoemisyjnej, Ministerstwo Rozwoju i Technologii
  • Paweł Gilewski, Kierownik projektu w Krajowej Agencja Poszanowania Energii S.A. i adiunkt badawczo-dydaktyczny, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, Politechnika Warszawska
  • Iwona Klimek, Główny specjalista w Wydziale Efektywności Energetycznej Budynków, Departament Gospodarki Niskoemisyjnej, Ministerstwo Rozwoju i Technologii
  • Małgorzata Staniszewska, Doradca w Zespole Doradztwa Energetycznego, Departament Energetyki Prosumenckiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
  • Katarzyna Bogdańska, Specjalista w Departamencie Czystego Powietrza, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
  • Michał Purol, Dyrektor ds. Rozwoju, UNEP/GRID-WARSZAWA

Zrównoważona mobilność

  • dr hab. inż. Artur Badyda, Kierownik Zakładu Informatyki i Badań Jakości Środowiska, Politechnika Warszawska
  • Magdalena Ogonowska, Radca w Wydziale Innowacyjnej i Zrównoważonej Mobilności w Departamencie Strategii Transportu, Ministerstwo Infrastruktury
  • Karolina Dulęba, Ekspert w Wydziale Elektromobilności w Departamencie Ciepłownictwa, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
  • Noémie Piaskowski, Radca ds. zrównoważonego rozwoju, Regionalny Wydział Ekonomiczny, Ambasada Francji w Polsce
  • dr Anna Augustyn, Radca ds. zrównoważonego rozwoju miast, UNEP/GRID-WARSZAWA

Gospodarka obiegu zamkniętego

  • Małgorzata Kajak, Naczelnik Wydziału Odpadów Komunalnych, Departament Gospodarki Odpadami, Ministerstwo Klimatu i Środowiska
  • Piotr Leszczyński, Główny Specjalista w Wydziale Odpadów Komunalnych, Departament Gospodarki Odpadami, Ministerstwo Klimatu i Środowiska
  • Sylwia Żak, Główny Specjalista w Departamencie Gospodarowania Odpadami, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
  • Filip Piotrowski, ekspert ds. GOZ, UNEP/GRID-Warszawa

Zielono-błękitna infrastruktura

  • dr hab. Barbara Szulczewska, Doradca ds. doskonałości naukowej, Instytut Rozwoju Miast i Regionów
  • dr Monika Szewczyk, Główny specjalista ds. różnorodności biologicznej i zielonej infrastruktury, Centrum UNEP/GRID-Warszawa
  • dr Piotr Mikołajczyk, Główny specjalista ds. środowiska i bioróżnorodności, Centrum UNEP/GRID-Warszawa
  • Bartłomiej Maliszewski, Doradca w Departamencie Adaptacji do Zmian Klimatu, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

 

Laureaci

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA

  • m.st. Warszawa (miasto powyżej 100 tyś. mieszkańców) – za obecnie prowadzone od wielu lat kompleksowe działania na rzecz poprawy efektywności budynków.
  • Ostrów Wielkopolski (miasto poniżej 100 tyś. mieszkańców) – za koncepcję farm fotowoltaicznych.

ZRÓWNOWAŻONA MOBILNOŚĆ

  • m.st. Warszawa (miasto powyżej 100 tyś. mieszkańców) – za projekt mostu pieszo-rowerowego, który wiosną 2024 roku połączył dwa brzegi Wisły.
  • Sopot (miasto poniżej 100 tyś. mieszkańców) – za zrealizowany w kwartale ulic Parkowa – Kordeckiego – al. Wojska Polskiego – Kilińskiego, projekt największej w Polsce strefy woonerf, który uspokoił ruch samochodowy, poprawiając bezpieczeństwo pieszych.

GOSPODARKA OBIEGU ZAMKNIĘTEGO

  • Rybnik (miasto powyżej 100 tyś. mieszkańców) – za za projekt Edukacja Zero Waste - StratKIT+ dofinansowany przez Program Interreg Baltic Sea Region realizowany w latach 2022-2024, którego celem jest edukacja odpowiadającą na problem marnowania żywności i nieefektywnego gospodarowania zasobami.
  • Radzyń Podlaski (miasto poniżej 100 tyś. mieszkańców) – za działania na rzecz promowania kompostowania: w ramach wprowadzonego programu chętni mieszkańcy otrzymali bezpłatnie termokompostowniki.

ZIELONO-BŁĘKITNA INFRASTRUKTURA

  • m.st. Warszawa (miasto powyżej 100 tyś. mieszkańców)  –  za konsekwentne docenianie kluczowej roli naturalnych ekosystemów w budowaniu błękitno-zielonej infrastruktury miast i podejmowanie inicjatyw na rzecz ich utrzymania, poprawy stanu i odtwarzania. .
  • Jury zdecydowało o nieprzyznawaniu nagrody w klasyfikacji miasto poniżej 100 tyś. mieszkańców.

GOSPODARKA WODNA

  • Gdańsk (miasto powyżej 100 tyś. mieszkańców) – za kompleksowe działania na rzecz efektywnej gospodarki wodnej, w tym za ochronę ujęć wody i osiągniecie małych strat wody w systemie wodociągowym oraz wysoką retencję wód opadowych i roztopowych.
  • Jury zdecydowało o nieprzyznawaniu nagrody w klasyfikacji miasto poniżej 100 tyś. mieszkańców.

Nagrody specjalne Ambasady Francji w Polsce - wyjazdy laureatów do miast we Francji połączone z wizytami studyjnymi i spotkaniami między samorządami:

  • Gdańsk (miasto powyżej 100 tyś. Mieszkańców) – za kompleksowe zaangażowanie miasta na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz szereg działań podejmowanych przez Gdańsk na rzecz edukacji mieszkańców. Ponadto, w swoim wyborze Ambasada Francji uwzględniła wagę zmian klimatycznych dla miasta nadmorskiego, jakim jest Gdańsk oraz potrzebę przygotowania ‘odpornych’ projektów uwzględniających nowe rodzaje zagrożeń
  • Cieszyn (miasto poniżej 100 tyś. Mieszkańców). Mając na uwadze wieloletnią współpracę Cieszyna z miastem Cambrai, a także kompleksowe podejście Cieszyna do rozwoju zielono-błękitnej infrastruktury, jako jednego z kluczowych aspektów rozwoju miast, Ambasada Francji w Polsce zdecydowała się nagrodzić Cieszyn, aby wesprzeć refleksję nad rolą zielono-błękitnej infrastruktury w budowaniu miejskiej rezyliencji.

Nagrody specjalne partnerów konkursu: 

  • Nagroda Nhood Polska przekazała dla m.st. Warszawy – voucher na 12 000 zł na szkolenia dla zespołu odpowiedzialnego za wdrożenia proekologicznych rozwiązań w trzech zwycięskich kategoriach konkursu Eco-Miasto 2024
  • Nagroda Renault Polska dla m.st. Warszawy i Sopotu za rozwiązania w kategorii zrównoważona mobilność – Renault Scenic E-Tech 100% electric do dyspozycji miast przez miesiąc
  • Nagroda Veolia Energia Łódź S.A. dla miasta Łodzi za rozwiązania w zakresie zielono-błękitnej infrastruktury – voucher na przeprowadzenie warsztatów z pszczelarstwa dla dzieci i młodzieży z łódzkich szkół i przedszkoli.
  • Nagroda Veolia Energia Poznań S.A. dla miasta Poznania za rozwiązania w zakresie gospodarki obiegu zamkniętego – voucher na zakup pojemników na selektywną zbiórkę odpadów dla placówek edukacyjnych i obiektów użyteczności publicznej.

Edycje programu

Chcesz być na bieżąco?Zapisz się na newsletter!

Jeśli masz jakiekolwiek dodatkowe pytania dotyczące projektu, to napisz do nas:
kontakt@eco-miasto.pl

Organizatorzy projektu

© UNEP/GRID-Warszawa 2017-2024